KARAKALPAKHAN HAKKINDA

Karakalpak Hanı Eshim Muhammed’in (Kushim Han’ın soyundan) Hiva Hanlığı’nın tahtına girişi hakkında.

(Khorezm tarihçisi Munis’in yazdığı “Firdaus ul-Iqbal” çalışmasından)

Han (Yadigar) hacca (Mekke’de) gittiğinde, Aral Özbek isyan etti ve Eshim sultanını Karakalpak krallarından getirdi, eğildi. Yadigar Han iki kez ona karşı yürüdü ve üç asker birlik gönderdi. Her seferinde güçlü savaşlar vardı ve bu olaylardan sonra 1125’in sonunda han. Hicri (M.S. 1714) sona erdi ”(Kuvaterner’i takip eder). “Hakkındaki söylentilerden (Şir-Gazi han) ayaklanmalar (M.S 1715’te) Eshim khan ve Karakalpak alayı karıştı ve Aral Denizi’nden ayrıldı.
Ve Aralık geldiğinde, (Şir-Gazi Han) Karakalpakları yok etmek için yıkıcı bir ordu ile taşındı. Karakalpaklar dayanamadılar, sığırlarına, yerleşim yerlerine ve Yangi-su (Yangi veya Yany-darya) ve Syr-darya tarafında aşırı soğuktan (dörtlü) donmuş deniz boyunca koştular. Ve Shir-Gazi khan orduyla deniz kıyısında durdu, tümüyle kuşatıldı ve beş bin cesur askerle birlikte Nazar Hacı İnaka’nın oğlu paralı Emir Avez İnaka’nın düşmanlarının ardından gönderildi. Ve yukarıda bahsedilen emir, tam güçle hızlı hareket ederek, devletin düşmanı buz üzerinde buldu, ihanet etti, çocukların ve kadınların dışlanması için, deniz denizinin yüzeyini kanlarından yaptı ve hanı canlı bıraktı. Emiri ve kahramanları cömert bir nezaketle kaldıran han, Khivak’ın başkentine döndü. [Aral Denizine kaldırılan ve Musa-han’ın oğlu Şah-Temira tarafından dikilen ve onu başarısız olan Şirdali’nin ismini alan Mangyta Muhammed-Bakü’nün asi oğlu Khan Şir-Gazi ile yapılan savaşın açıklamasına göre, başarısız Shirdali ve Shah-Temira ekliyor: Shirdali dansı Aral ordusu ile yenilgiye uğradı, Amu Darya’yı geçti ve Ak-Yakyshe’de bulunan Karakalpak “el” e taşındı. Şah-Temir Han Hazarasp’ta duramadı, Ceyhun (Amu Darya) ile Karakalpak Buhan-biem’i geçti ve Şirdalı’ya gitti.